1. LỢI ÍCH CỦA CHUYỂN ĐỔI SỐ

Thực hiện chuyển đổi số, xây dựng chính quyền số, phát triển kinh tế số, xã hội số đã và đang là nhiệm vụ quan trọng của tất cả cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn.

Chính phủ đặc biệt quan tâm đến vấn để chuyển đổi số trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Chuyển đổi số giải quyết các vấn đề của xã hội vì một cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân. Chuyển đổi số đang giúp người dân bình đẳng về cơ hội tiếp cận dịch vụ, đào tạo, tri thức, qua đó giúp thu hẹp khoảng cách số thông qua việc phát triển chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.

Chính phủ số, chính quyền số đem lại lợi ích gì cho người dân?

Hiện nay, chuyển đối số sử dụng dữ liệu và hệ thống công nghệ số nhằm thay đổi trải nghiệm người sử dụng với các dịch vụ công do Nhà nước cung cấp. Do tính ưu việt, chuyển đổi số đang là xu hướng và có nhiều lợi ích. Đặc biệt, đối với người dân, Chính phủ số đem lại lợi ích cụ thể như: Chính phủ số nhờ dữ liệu số và công nghệ số thấu hiểu người dân hơn, vì vậy, cung cấp dịch vụ số tốt hơn, chăm sóc người dân tốt hơn. Một đứa trẻ khi sinh ra được cấp một Mã định danh duy nhất, đến tuổi trưởng thành thì tự động nhận được căn cước công dân. Hay việc sử dụng tài khoản định danh mức độ 2 hỗ trợ giải quyết thủ tục hành chính, dịch vụ hành chính công và các giao dịch khác trên môi trường điện tử; phát triển các tiện ích để phục vụ cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Kinh tế số đem lại lợi ích gì cho người dân?

Kinh tế số được hiểu đó là một nền kinh tế vận hành chủ yếu dựa trên công nghệ số, đặc biệt là các giao dịch điện tử tiến hành thông qua mạng Internet. Đối với người dân, kinh tế số cho phép mỗi người dân có thể tiếp cận toàn bộ thị trường trong nước và quốc tế một cách nhanh chóng theo cách chưa từng có. Nếu như trước đây, người dân mang hàng ra chợ bán thì chỉ tiếp cận được vài chục đến vài trăm người trong khu vực địa lý hạn chế của mình. Còn hiện nay, với thương mại điện tử, người dân có thể bán hàng cho hàng triệu người, trên toàn thế giới. Chỉ cần mỗi người dân có một chiếc điện thoại thông minh, mỗi hộ gia đình một đường cáp quang (Internet) là có thể trở thành một doanh nghiệp và có thể tiếp cận cả thế giới.

Xã hội số đem lại lợi ích gì cho người dân?

Chuyển đổi số trong xã hội nhằm hình thành xã hội số. Xã hội số, xét theo nghĩa rộng, là bao trùm lên mọi hoạt động của con người. Động lực chính của xã hội số là công nghệ số, dựa trên sự tăng trưởng thông tin, dữ liệu một cách nhanh chóng, làm thay đổi mọi khía cạnh của tổ chức xã hội, từ chính phủ, kinh tế cho tới người dân. Xã hội số, xét theo nghĩa hẹp, gồm công dân số và văn hóa số.

Chuyển đổi số có thể giúp xóa nhòa khoảng cách địa lý, mang đến cơ hội bình đẳng cho người dân về tiếp cận dịch vụ, mang lại một loạt những tiến bộ lớn

về chất lượng cuộc sống. Người dân có thể sống khỏe mạnh hơn nhờ các hình thức chăm sóc y tế kịp thời, vui vẻ hơn với các hình thức giải trí đa dạng và an toàn hơn.

Chuyển đổi số là gì?

Chuyển đổi số là quá trình thay đổi cách sống, cách làm việc và phương thức sản xuất dựa trên các công nghệ số.

Chuyển đối số trong đời sống hàng ngày gồm:

- Cải thiện chất lượng dịch vụ công trực tuyến:

Chuyển đổi số giúp cải thiện chất lượng dịch vụ công cung cấp bởi chính phủ và các cơ quan quản lý khác. Việc nâng cao hiệu quả và minh bạch trong việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến giúp giảm thời gian xếp hàng, người dân không cần trực tiếp đến các cơ quan nhà nước hoặc các địa phương mà thông qua các dịch vụ công trực tuyến để giải quyết các thủ tục hành chính giúp người dân tiết kiệm thời gian và chi phí và tăng tính minh bạch của các cơ quan nhà nước và chính quyền địa phương và tăng chỉ số hài lòng của người dân.

Trước đây, việc thực hiện thủ tục hành chính thì người dân phải đến trực tiếp cơ quan nhà nước hoặc chính quyền địa phương phải xếp hàng chờ đợi lâu; đi lại (tham gia giao thông) gây tốn kém thời gian và kinh tế (nếu đi ô tô, xe máy) để gửi hồ sơ và thực hiện các thủ tục hành chính. Đến nay, nhờ vào chuyển đổi số, khi muốn thực hiện thủ tục hành chính người dân chỉ cần truy cập vào Cổng Dịch vụ công của tỉnh hoặc Cổng dịch vụ công quốc gia, sử dụng tài khoản định danh điện tử (VneID) để gửi hồ sơ trực tuyến. Hệ thống sẽ tự động tiếp nhận hồ sơ và thông báo xác nhận nhận hồ sơ đến người dân. Sau khi hồ sơ được xem xét và duyệt, người dân sẽ nhận được thông báo hoặc theo dõi được tình hình giải quyết hồ sơ trên hệ thống của cơ quan nhà nước.

Hiện nay, việc triển khai hệ thống Dịch vụ công trực tuyến đã mang lại nhiều lợi ích cho người dân. Hệ thống này giúp người dân tiếp cận dịch vụ công một cách dễ dàng, thuận tiện, nhanh chóng. Người dân có thể dễ dàng theo dõi thông tin chính xác về tình trạng giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính của mình.

• Tiện lợi và dễ dàng tiếp cận thông tin:

Nhờ vào chuyển đổi số, người dân có thể dễ dàng tiếp cận các thông tin thông qua Internet như tra cứu thông tin, học tập trực tuyến, theo dõi tin tức và chia sẻ kiến thức một cách nhanh chóng và tiện lợi. Các giao dịch như: Dịch vụ Ngân hàng, mua bán, tiếp thị, quảng bá giới thiệu sản phẩm hoặc bán hàng trực tuyến… hoàn toàn có thể thực hiện qua mạng mà không cần phải đến tận nơi thực hiện hoặc không giới hạn về không gian mua, bán hàng hoá của người dân và doanh nghiệp, hợp tác xã.

Trước đây, khi muốn tra cứu thông tin về bất kỳ vấn đề nào, người dân thường phải tìm kiếm thông tin từ sách, báo chí hoặc hỏi đáp với người có kinh nghiệm. Nhưng nhờ chuyển đổi số và internet, người dân có thể tra cứu thông tin trực tuyến chỉ với một vài thao tác đơn giản qua điện thoại thông minh hoặc máy tính. Ví dụ, khi muốn tìm hiểu về một bệnh lý, người dùng có thể tìm kiếm thông tin từ các trang web y tế uy tín hoặc tìm các tài liệu chuyên ngành dễ dàng thông qua các công cụ tìm kiếm.

• Chuyển đổi số đem lại lợi ích trong việc giao tiếp và kết nối với gia đình, bạn bè và đồng nghiệp. Các nền tảng mạng xã hội, ứng dụng nhắn tin và cuộc gọi video như Facebook, Zalo giúp người dân gặp gỡ, trò chuyện một cách tiện lợi và gần gũi hơn thông qua các ứng dụng số và thiết bị số thông minh.

Chuyển đổi số đã tạo ra nhiều nền tảng học trực tuyến và ứng dụng giáo dục giúp cải thiện giao tiếp, kết nối giữa giáo viên và học sinh, phụ huynh.

Ví dụ, trong thời đại chuyển đổi số, nhiều trường học, giáo viên đã áp dụng các hệ thống học trực tuyến để đưa kiến thức đến học sinh một cách linh hoạt và tiện lợi. Thay vì phải tới trường học theo lịch trình cố định, học sinh có thể tham gia vào các khóa học trực tuyến từ nhà hoặc bất kỳ địa điểm nào có kết nối internet. Họ có thể tiếp cận nội dung giảng dạy, tài liệu và bài tập một cách dễ dàng qua các nền tảng học trực tuyến.

Ngoài ra, nhờ chuyển đổi số, giáo viên và học sinh có thể tương tác, giao tiếp với nhau thông qua các công cụ trực tuyến như học trực tuyến, hội thảo trực tuyến, và diễn đàn học tập. Giáo viên có thể thực hiện các buổi giảng trực tuyến, đặt câu hỏi, tạo các nhóm thảo luận và chia sẻ tài liệu một cách dễ dàng. Học sinh có thể đặt câu hỏi, nhận phản hồi từ giáo viên và đồng nghiệp, và thảo luận với nhau về nội dung học tập hoặc tổ chức các hình thức thi trực tuyến...

• Mua sắm trực tuyến cũng trở nên ngày càng phổ biến. Các trang web và ứng dụng thương mại điện tử giúp người dân dễ dàng mua sắm từ xa, chọn lựa các sản phẩm và dịch vụ từ các nhà cung cấp khác nhau một cách nhanh chóng, thuận tiện. Nhờ vào tính tiện lợi và khả năng so sánh giá, người dân có thể tiết kiệm thời gian và nỗ lực trong quá trình mua sắm, đồng thời tận hưởng lợi ích của việc mua sắm trực tuyến như giảm giá, khuyến mãi và giao hàng tận nơi.
• Chuyển đổi số đã cung cấp những tiến bộ đáng kể trong lĩnh vực y tế và giáo dục. Các dịch vụ y tế trực tuyến, ứng dụng y tế thông minh, và hồ sơ bệnh án điện tử giúp cải thiện chăm sóc sức khỏe. Trong khi đó, các nền tảng học trực tuyến và ứng dụng giáo dục đem lại cơ hội học tập và đào tạo toàn diện cho tất cả mọi người.

Một công dân Việt Nam đang sống ở nước ngoài hiện có khả năng tiếp cận tư vấn y tế từ xa và chăm sóc sức khỏe chất lượng cao thông qua ứng dụng VOV Bacsi 24 từ Bệnh viện Thủ Đức. Tại đó, họ có thể nhận được những ý kiến tư vấn từ những bác sĩ giỏi nhất bằng tiếng Việt với giá thành dịch vụ rẻ hơn nhiều so với việc sử dụng dịch vụ tư vấn y tế trong nước nơi họ đang sinh sống. Điều này giúp tiết kiệm chi phí, đảm bảo chất lượng dịch vụ y tế tốt nhất dành cho họ.

Ngay cả học sinh THPT ở các vùng xa, như Bắc Kạn, cũng được hưởng lợi từ sự chuyển đổi số thông qua việc tiếp cận học hoặc ôn thi đại học trực tuyến. Nhờ vào nền tảng số, họ có thể học cùng với những thầy giáo giỏi nhất ở thành phố Hồ Chí Minh, giống như các học sinh THPT ở thành phố Hồ Chí Minh. Điều này giúp tối ưu hóa việc học tập và đảm bảo những kiến thức chất lượng cao đến cho mọi học sinh trên toàn quốc, bất kể vị trí địa lý của họ. Do đó chất lượng dạy và học đã được nâng lên cao rõ rệt.

Chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế và giáo dục mang lại nhiều lợi ích cho mọi người, giúp cải thiện việc tiếp cận dịch vụ y tế, học tập, tạo ra môi trường

liên kết và kết nối hiệu quả giữa các vùng miền và đảm bảo tối ưu hóa nguồn lực. Điều này đã tạo ra một sự phát triển bền vững và tiến bộ trong việc phục vụ và nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng.

2. MỘT SỐ KỸ NĂNG ĐẢM BẢO AN TOÀN THÔNG TIN CHO NGƯỜI DÂN TRÊN MÔI TRƯỜNG SỐ

Song song với việc chuyển đổi số, có một vấn đề mà bà con cần biết để nâng cao nhận thức phòng tránh lừa đảo trực tuyến, đó là các kỹ năng bảo đảm an toàn thông tin mạng, để tránh bị lừa đảo trên môi trường internet hay thông qua các dịch vụ viễn thông.

Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho biết không gian mạng Việt Nam đang tồn tại 03 nhóm lừa đảo chính, gồm: Giả mạo thương hiệu, chiếm đoạt tài khoản và các hình thức kết hợp.

Các nhóm này xuất hiện dưới 24 hình thức, trong đó có một số hoạt động nở rộ thời gian qua như sử dụng cuộc gọi lừa đảo; giả danh cơ quan Công an, Viện kiểm sát, Tòa án, dịch vụ viễn thông để lừa đảo “khóa SIM” vì chưa chuẩn hóa thuê bao; giả mạo biên lai chuyển tiền; rao bán hàng giả hàng nhái, giao nhận hàng trực tuyến trên sàn thương mại điện tử.

Để bảo đảm an toàn thông tin, tránh bị lừa đảo tham gia trên môi trường mạng, Bộ Công an khuyến cáo bà con cần lưu ý một số kỹ năng cơ bản như sau:

1. 1. Người dân đề cao cảnh giác khi nhận các cuộc gọi đến bằng số điện thoại cố định, người gọi tự xưng là cán bộ các cơ quan nhà nước, đặc biệt là lực lượng công an để thông báo, yêu cầu điều tra vụ án qua điện thoại; không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, địa chỉ nhà ở... cho bất kỳ đối tượng nào khi chưa biết rõ nhân thân và lai lịch của người đó, đặc biệt không nghe lời của các đối tượng chuyển tiền vào các tài khoản do các đối tượng chỉ định.
   2. Khi mua hàng qua mạng, người dân cần sàng lọc, kiểm tra kỹ thông tin quảng cáo, rao bán về hàng hóa, danh tính người bán hàng, lựa chọn địa chỉ uy tín, hình thức thanh toán minh bạch. Thường xuyên kiểm tra và cập nhật các tính năng bảo mật, quyền riêng tư trên các tài khoản mạng xã hội.
   3. Người dân cũng cần thường xuyên thay đổi mật khẩu để đảm bảo tính an toàn của mật khẩu cá nhân; không chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng xã hội. Không cho mượn, cho thuê các giấy tờ cá nhân có liên quan như: Căn cước công dân, giấy chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu, thẻ ngân hàng, không nhận chuyển khoản ngân hàng hoặc nhận tiền chuyển khoản của các ngân hàng cho người không quen biết.
   4. Trường hợp có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản, người dân cần kịp thời thông báo cho cơ quan công an nơi gần nhất để nhận được sự hỗ trợ và hướng dẫn giải quyết.

Bà con nên đọc báo điện tử qua mạng xã hội có đuôi (.vn ) ví dụ: https://baobackan.vn … vì đây là những kênh chính thống, thông tin đã được kiểm duyệt do đó đảm bảo độ tin tưởng, chính xác, trung thực.

Chuyển đổi số chính là để phục vụ cuộc sống của bà con được tốt hơn. Vậy người dân cần làm gì để hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số quốc gia năm 2024 với